Հեռախոսահամար
հկտ 08, 2025 Ցուցահանդեսներ
Արսեն Ղազիկյանը ծնվել է Պարտիզակում, 1870 թվականին։ Սկզբնական կրթությունն ստացել է ծննդավայրում, իսկ 1888 թվականին հաստատվել է Վենետիկի Ղազար կղզում, շարունակելով ուսումնառությունը։ 1895 թվականից դարձել է Մխիթարյան միաբանության անդամ, և այդ միաբանության շրջանակներում սկսել է իր գրական-թարգմանական և մանկավարժական գործունեությունը։ Նախապես գրել է գրաբար, ապա անցել աշխարհաբարի՝ դառնալով դրա հետևողական պաշտպաններից մեկը։ Արսեն Ղազիկյանը երկար տարիներ դասավանդել է Մխիթարյան միաբանության դպրոցներում, մասնավորապես Վենետիկի Մուրադ-Ռափայելյան վարժարանում և Կ. Պոլսում։ Մանկավարժական գործունեության ընթացքում նա ջանացել է սեր ներշնչել հայ գրականությանը, գրականագիտական ուսումնասիրություններին և լեզվական գիտելիքներին։
Թարգմանություններ և գրական գործունեություն Արսեն Ղազիկյանը թարգմանել է եվրոպական դասական և ժամանակակից հեղինակների գործեր, այդ թվում՝ Հոմերոս — Իլիական (1911), Ոդիսական (1924) Վիրգիլիոս — Էնեաեական (1910), Մշակականք (1923) Սոֆոկլես — Իդիպոս թագավորը (1927) Հորացիոս — Արվեստ քերթողական (1923) Ֆրանսիական Ռոլանդի երգը (1925) Գերմանական Նիբելունգների երգը (1925) Նա աշխատել է Մխիթարյան պարբերականների վրա՝ «Բազմավեպ», «Մխիթար», «Գեղունի», և եղել դրանց խմբագիր, հրատարակել բանաստեղծություններ, թարգմանություններ, գրականագիտական ու լեզվաբանական հոդվածներ։ Ղազիկյանը մեծ ավանդ է ունեցել արևմտահայ բանաստեղծական լեզվի զարգացման մեջ և արժանացել է «պահապան հրեշտակ հայ լեզվի» մականվանը։
Հայ մատենագիտության առաջատար Մխիթարյան միաբանության հանձնարարությամբ, 1898 թվականից Արսեն Ղազիկյանը զբաղվել է Զարբհանալյանի Հայկական մատենագիտության խմբագրմամբ ու լրացմամբ, ինչը վերածվել է «Հայկական նոր մատենագիտություն և հանրագիտարան հայ կյանքի»։ Աշխատությունը տևել է 14 տարի և հրապարակվել մաս առ մաս 1909–1914 թվականներին։ Ղազիկյանի մատենագիտությունը ընդգրկում է հայ տպագիր գրքերը 1512–1905 թվականներին, կազմված է հեղինակների ազգանունների և մասամբ վերնագրերի այբբենական կարգով։ Նրա ծրագիրը ընդգրկում էր նաև այլալեզու հայագիտական գրականությունը և ամբողջ հայ պարբերական մամուլը։ Այս գործը մնում է հայ տպագիր գրքի և պարբերական մամուլի մատենագիտության զարգացման կարևորագույն հիմքերից մեկը։